اوردنچر دندان چیست ؟ ( + 10 مزایا و 7 معایب مهم )
اوردنچر دندان چیست ؟ ( + 10 مزایا و 7 معایب مهم ) رپورتاژ :
در دنیای مدرن دندانپزشکی، اوردنچرها به عنوان یک گزینه درمانی امیدوارکننده برای بیمارانی که دچار از دست دادن دندان هستند، ظهور پیدا کرده اند. این سیستم ها به‌عنوان جایگزینی برای دندان های از دست رفته، نه تنها به بازسازی لبخند بیماران کمک می کنند، بلکه عملکرد مکانیکی دندان های اصلی را نیز تا حدود بسیاری بازتاب می دهند.
در این مقاله، به بررسی نحوه اثر اوردنچرها بر کیفیت زندگی بیماران پرداخته و مزایا و چالش های مرتبط با آن ها را مورد ارزیابی قرار می دهیم.
اوردنچر دندان چیست ؟
اوردنچر، که گاهی اوردنچر یا دنچر روی ایمپلنت نیز نامیده می شود، یک پروتز دندانی است که به واسطه اتصال به ایمپلنت های دندانی که در استخوان فک کاشته شده اند، ثبات و حمایت می یابد. به طور معمول از آن برای بیمارانی که کل دندان های یک یا هر دو فک خود را از دست داده اند استفاده می شود.
اوردنچر به عنوان یک راه کار نوین در پروتزهای متکی بر ایمپلنت، تحول چشم گیری در رویکردهای پروتز دندانی ایجاد کرده است. پیدایش و توسعه ی اوردنچرها پاسخی به نیازهای بیمارانی بوده است که به دنبال راه حل های بهتر و مطمئن تری نسبت به دنچرهای سنتی بودند. ریشه های این فناوری به اوایل دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی برمی گردد، وقتی که پروفسور پر-انگوار برانمارک، یک جراح ارتوپد سوئدی، مبنای تئوری "اندمشی ایمپلنت" (osseointegration) را پی ریزی کرد.
برانمارک اولین کسی بود که کشف کرد تیتانیوم به طور مستقیم می تواند به استخوان جوش خورده و پایه ای محکم برای پروتزهای دندانی ارائه دهد. این ایده نقطه آغازین تحقیق و توسعه ی ایمپلنت های دندانی بود که در نهایت به ایجاد اوردنچر های مدرن منجر شد.
مزایای اوردنچر
اغلب بیمارانی که از دندان های مصنوعی سنتی استفاده می کنند، با مشکلاتی مانند لغزش دنچرها، درد و زخم های ناشی از فشار مکرر، و مشکلات گفتاری و جویدن مواجه هستند. اوردنچرها می توانند با ارائه یک راه حل ثابت و کمتر متحرک، این مسائل را به طور قابل توجهی کاهش دهند. آن ها فرستادن حس لامسه و فشار را به استخوان فک بهبود بخشیده و احساس طبیعی تری به بیمار می دهند. همچنین افزایش حس اطمینان، در حالی که بیماران می توانند بدون نگرانی از لغزش دنچرها، صحبت کنند و بخندند.
مزایای اوردنچر عبارتند از:
1- ثبات و امنیت بالا:
یکی از بزرگترین مزایای اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی معمولی، ثبات بیشتر آن است. با تکیه بر دندان های باقیمانده یا ایمپلنت ها، اوردنچرها کمتر لق می زنند و کاربری راحت تری دارند.
2- عملکرد جویدن بهتر
اوردنچرها به دلیل ثبات بیشتر، عملکرد بهتری در جویدن غذا دارند که می تواند به هضم بهتر و سلامت کلی دهان و دندان کمک کند.
3- راحتی و تطابق چشم گیر
اوردنچرها معمولاً نسبت به دندان مصنوعی سنتی راحت تر هستند و از قابلیت تطابق بالایی برخوردارند، زیرا با توجه به شکل و اندازه دقیق دهان هر فرد ساخته می شوند.
4- محافظت از بافت‌های طبیعی دهان
اوردنچرها می توانند به حفظ ساختارهای بافت نرم و سخت دهان از جمله استخوان فک و دندان های باقیمانده کمک کنند.
5- بهبود زیبایی و اعتماد به نفس
اوردنچر می‌تواند ظاهر طبیعی‌تری نسبت به پروتزهای دندانی سنتی ارائه دهد، که به بهتر دیده شدن لبخند و افزایش اعتماد به نفس فرد کمک می کند.
6- جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان
ایمپلنت های مورد استفاده در اوردنچر به حفظ و استیلایت های استخوان فک کمک می کنند و از تحلیل رفتن آنها جلوگیری می کنند که می تواند در طولانی مدت بسیار مهم باشد.
7- دوام و طول عمر بالا
اوردنچرها معمولاً عمر طولانی‌تری نسبت به دندان های مصنوعی سنتی دارند و در صورت رعایت بهداشت مناسب، ممکن است برای سال های متمادی دوام بیاورند.
8- تسهیل در بهداشت دهان و دندان
تمیز کردن اوردنچرها معمولاً ساده تر از دندان های مصنوعی سنتی است، زیرا می‌توان آن ها را برای تمیز کاری به راحتی خارج کرد.
9- خوردن غذاهای متنوع تر
افراد دارای اوردنچر ممکن است بتوانند انواع مواد غذایی را که با دندان های مصنوعی سنتی مشکل بود، مصرف نمایند، زیرا ثبات اوردنچر موجب می شود توانایی جویدن قوی تر و منسجم تر باشد.
10 - پیشگیری از مشکلات گفتاری
دندان های مصنوعی لق می توانند موجب مشکلات گفتاری شوند، اما اوردنچرها به دلیل ثبات بسیار بیشتر، احتمال ایجاد این مشکلات را کاهش می دهند.
گرچه اوردنچرها مزایای قابل توجهی دارند، ولی مهم است که بیماران به صورت انفرادی و با مشاوره‌ی دقیق دندانپزشکی موارد را بررسی نمایند تا اطمینان حاصل کنند که این گزینه برای آن ها مناسب است و انتظارات واقع بینانه‌ای داشته باشند.
معایب اوردنچر دندان
با این که اوردنچرها مزایای بسیاری دارند، اما چالش هایی نیز به همراه دارند. هزینه ی بالا یکی از بزرگ ترین موانع است، زیرا نیازمند جراحی برای قرار دادن ایمپلنت ها و ساخت دنچرهای سفارشی می باشند. همچنین، مراقبت های بعد از جراحی و نیاز به بازدیدهای منظم دندانپزشکی برای اطمینان از درستی عملکرد پروتز، می تواند برای برخی بیماران چالش برانگیز باشد.
بیشتر بخوانید » قیمت ایمپلنت کامل کل دندانها
معایب اوردنچر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. نیاز به جراحی
نصب ایمپلنت برای حمایت از اوردنچر نیاز به یک یا چند عمل جراحی دارد. این ممکن است برای برخی بیماران استرس زا باشد یا با توجه به شرایط سلامتی آنها، خطراتی را به همراه داشته باشد.
2. هزینه
هزینه‌ی اوردنچر به طور معمول بیشتر از دندان های مصنوعی معمولی است، به ویژه زمانی که شامل جراحی ایمپلنت می شود. این می تواند برای برخی از بیماران یک مانع مالی به حساب آید.
3. نیاز به مراقبت و نگهداری
اوردنچر و ایمپلنت های حمایتی آن نیاز به مراقبت های ویژه دارند، از جمله تمیز کردن دقیق و مرتب و همچنین بازدید های منظم از دندانپزشک برای بررسی سلامت دهان و دندان.
4. زمان درمان
فرایند درمان با اوردنچر ممکن است زمان بر باشد، به خصوص اگر نیاز به چند جراحی ایمپلنت باشد، که بین هر کدام باید دوره بهبودی را سپری کرد.
5. تناسب نامناسب و امکان ریجکت شدگی
اگر ایمپلنت ها به درستی در جای خود قرار نگیرند یا بدن بیمار عکس‌العمل نامطلوبی به جنس ایمپلنت ها نشان دهد، ممکن است به ریجکت شدن ایمپلنت منجر شود و نتواند از اوردنچر به خوبی حمایت کند.
6. محدودیت برای بعضی افراد
اوردنچر برای همه افراد گزینه مناسبی نیست، به خاطر بالا بودن هزینه ها یا محدودیت های سلامتی‌ای مانند دیابت که فرایند ترمیم را مختل می کند.
7. مشکلات لثه و بافت نگهدارنده:
در صورتی که بیمار بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکند، احتمال بروز التهاب لثه و نیز بیماری های پریودنتال وجود دارد که می تواند به از دست دادن ایمپلنت‌ها و شکست درمان منجر شود.
حتماً توصیه می شود پیش از تصمیم‌گیری برای استفاده از اوردنچر، با دندانپزشک خود یک مشاوره جامع داشته باشید تا بر اساس شرایط فردی، بهترین گزینه ی درمانی انتخاب شود.
تأثیر اوردنچر بر کیفیت زندگی
پژوهش ها نشان داده اند که بیمارانی که اوردنچر دریافت می کنند، در مقایسه با کسانی که از دندان مصنوعی سنتی استفاده می کنند، از کیفیت زندگی بهتری برخوردارند. آن ها می توانند تنوع غذایی بیشتری را تجربه کنند، که این امر به نوبه ی خود به بهبود وضعیت تغذیه و سلامت کلی منجر می شود. به علاوه، رضایت از ظاهر و عملکرد دندان ها تأثیر مثبتی در اعتماد به نفس اجتماعی دارد.
چه افرادی گزینه مناسبی برای اوردنچر هستند؟
اوردنچر (Overdenture) نوعی دندان مصنوعی متحرک است که روی دندان های باقیمانده یا ایمپلنت‌های دندانی قرار می گیرد تا استحکام و ثبات بیشتری نسبت به دندان های مصنوعی سنتی داشته باشد. اوردنچر می تواند برای افراد مختلفی مناسب باشد، اینجا به توضیح درباره ی افرادی می پردازیم که ممکن است از این روش درمانی سود ببرند:
1) افراد با تعداد کمی از دندان های باقیمانده: برای افرادی که تعدادی از دندان های طبیعی خود را حفظ کرده اند اما به علت از دست دادن تعداد زیادی از دندان ها، نیازمند پروتز دندانی هستند، اوردنچر می تواند گزینه مناسبی باشد. دندان های باقیمانده به عنوان پایه‌ی حمایتی برای پروتز عمل کرده و به بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن کمک می کنند.
2) افراد با استخوان فک ضعیف: افرادی که استخوان فک آن ها به میزانی تحلیل رفته که قادر به نگهداشتن دندان های مصنوعی سنتی نیستند، ممکن است از اوردنچر بهره مند شوند. ایمپلنت ها به حفظ حجم استخوان کمک کرده و زمینه ساز استحکام و پایداری دندان مصنوعی می شوند.
3) افرادی که مایل به بهبود ظاهر طبیعی خود هستند: اوردنچر می تواند ظاهری طبیعی تر از دندان های مصنوعی معمولی ارائه دهد. از آنجا که بر روی پایه های ثابت نصب شده اند، کمتر در دهان حرکت کرده و ظاهر و احساس بهتری به فرد می دهند.
4) افرادی که به دنبال افزایش راحتی هستند: اوردنچر معمولاً راحت تر از دندان های مصنوعی کامل است، چون کمتر در دهان حرکت می کند و احتمال زخم شدن لثه ها را کاهش می دهد. همچنین، از آنجا که بر روی پایه های دندانی یا ایمپلنت ها قرار گرفته اند، فشار کمتری به لثه ها اعمال می کنند و احساس بهتری به فرد می دهند.
5) افرادی که به دنبال بهبود عملکرد جویدن هستند: به دلیل ثابت تر بودن اوردنچر نسبت به دندان های مصنوعی معمولی، احتمال دارد که توانایی فرد در جویدن و در نتیجه هضم بهتر غذا افزایش پیدا کند.
با این حال، تصمیم‌گیری برای استفاده از اوردنچر باید با مشورت دندانپزشک و بررسی شرایط خاص دهان و دندان هر فرد صورت پذیرد. از جمله مواردی که باید در نظر گرفت شامل وضعیت کلی سلامت دهان و دندان، تعداد و وضعیت دندان های باقیمانده، کیفیت استخوان فک و عادات بهداشت دهان و دندان فرد می‌باشد.
آشنایی با انواع اوردنچر ها
اوردنچرها به چند دسته تقسیم می شوند که بر اساس نوع پایه ای که برای حمایت از آن ها استفاده می شود و روش های نگهداری، تعریف می گردند:
1. اوردنچر نگهداری شده با استخوان
این نوع اوردنچر مستقیماً روی استخوان های فک یا بقایای دندان هایی که هنوز سالم هستند، تکیه دارد. این روش برای افرادی مناسب است که دندان هایی با سلامت نسبی دارند و نیازی به ایمپلنت نیست.
2. اوردنچر نگهداری شده با ایمپلنت
این نوع اوردنچر از یک یا چند ایمپلنت دندانی استفاده می کند تا پایه ای مستحکم برای پروتز فراهم کند. ایمپلنت ها در استخوان فک جراحی می شوند و اوردنچر روی آنها قرار می گیرد.
3. اوردنچر نگهداری شده با دکمه ها یا براکت ها (Attachment-Retained Overdenture)
این نوع از اوردنچر با استفاده از دکمه ها، براکت ها یا سایر مکانیزم های اتصال، به دندان های باقیمانده یا ایمپلنت ها متصل می شود. این مکانیزم ها به پروتز کمک می کنند تا در جای خود ثابت بماند و باعث سهولت در برداشتن و گذاشتن پروتز می شود.
4. اوردنچر بارگذاری فوری (Immediate Overdenture)
این اوردنچر بلافاصله پس از جراحی ایمپلنت ها قرار داده می شود. این رویکرد می تواند به کاهش زمان درمان کمک کرده و بیمار را همانند ایمپلنت های مرحله ای(Stage Implants) از یک دوره بدون دندان خارج کند، اما به مراقبت های ویژه‌ای نیاز دارد تا ایمپلنت ها به خوبی ترمیم یابند.
5. اوردنچر با پایه های قابل تنظیم (Adjustable Base Overdenture)
این نوع اوردنچر امکان تنظیم پایه ها را برای بهبود تناسب می دهد و می تواند در طول زمان برای رفع نیاز های تغییر یافته بیمار تنظیم شوند.
6. اوردنچر مغناطیسی (Magnetic Overdenture)
در این روش از مغناطیس برای نگهداشتن اوردنچر در جای خود استفاده می شود. مغناطیس ها به ایمپلنت ها یا دندان های باقیمانده وصل شده و از طریق جذب مغناطیسی با پروتز ترکیب می شوند. این نوع اوردنچر نیز ثبات بیشتری نسبت به دندان های مصنوعی کامل ارائه می دهد.
هر یک از انواع اوردنچرها ویژگی ها، مزایا و مضرات خاص به خود را دارند و انتخاب نوع مناسب آن باید بر اساس نیازها، شرایط سلامتی و ترجیحات فردی هر بیمار، با مشورت دندانپزشک صورت بگیرد.
منابع : overdenture، اوردنچر
