مشکلات دیسک کمر و درمان آنها

دیسک کمر به ساختارهای غضروفی و ژله‌ای بین مهره‌های ستون فقرات در ناحیه کمر اشاره دارد. این دیسک‌ها مانند ضربه‌گیر عمل می‌کنند و به ستون فقرات اجازه می‌دهند که انعطاف‌پذیری لازم برای حرکت را داشته باشد.

هر دیسک از یک بخش بیرونی سخت (آنولوس فیبروزوس) و یک بخش داخلی نرم و ژله‌ای (نوکلئوس پالپوزوس) تشکیل شده است.

مشکلات دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که دیسک آسیب ببیند، جابجا شود یا به بیرون زده و به اعصاب اطراف فشار وارد کند، که می‌تواند منجر به درد، بی‌حسی یا ضعف شود.

افراد زیادی در شهرهای مختلف ایران برای درمان دیسک کمر به متخصص ارتوپد مراجعه میکنند که یکی از این شهرها شیراز است.

درمان دیسک کمر در شیراز یکی از مواردی است که معمولا مراجعه کنندگان و بیماران زیادی برای آن به پزشک متخصص نیازمند می‌شوند و دلیل اصلی آن هم سبک زندگی است که البته شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان و یا تبریز هم از این قاعده مستثنا نیستند.

انواع مشکلات دیسک کمر

فتق دیسک (Herniated Disc): دیسک از جای خود بیرون زده و به اعصاب فشار می‌آورد، که می‌تواند درد شدید، بی‌حسی یا ضعف در پاها ایجاد کند.
برآمدگی دیسک (Bulging Disc): دیسک کمی به بیرون از محل خود جابجا می‌شود، اما هنوز پاره نشده است. این مشکل اغلب بدون علائم است، اما در صورت فشار بر اعصاب، ممکن است درد ایجاد کند.
دژنراسیون دیسک (Degenerative Disc Disease): دیسک‌ها با افزایش سن تحلیل رفته و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این موضوع می‌تواند منجر به درد مداوم و کاهش حرکت شود.
دیسک پاره‌شده (Ruptured Disc): دیسک به طور کامل پاره می‌شود و مایع درون آن به بیرون نشت می‌کند. این مشکل اغلب باعث درد شدید و التهاب می‌شود.
تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis): فضای داخل کانال نخاعی به دلیل تغییرات دیسک و مهره‌ها تنگ می‌شود و فشار بر نخاع و اعصاب ایجاد می‌کند که منجر به درد و بی‌حسی می‌شود.

روش‌های تشخیص مشکلات دیسک کمر

پیدا کردن مشکل دیسک کمر کلید پیداکردن درمان مناسب است. پزشکان از روش‌های مختلفی برای تسخیص علت استفاده می‌کنند.

معاینه فیزیکی

معاینه ستون فقرات اولین قدم برای پیدا کردن مشکلات دیسک کمر است. پزشک نحوه حرکت کردن بدن را بررسی کرده و به دنبال نشانه‌هایی از مشکلات عصبی، ضعف عضلانی یا رفلاکس‌های غیرعادی می‌گردد.

برای مشخص شدن محل درد، شاید لازم باشد که بیمار حرکات خاصی را انجام دهد.

تست‌های تصویربرداری

آزمایش‌هایی مانند MRI و سی تی اسکن برای تشخیص علت دردکمر بسیار مهم هستند. با انجام MRI برای فتق دیسک می‌توان بافت‌های نرم مانند دیسک‌ها و عصب‌ها را به وضوح دید. این آزمایش به پیدا کردن محل و شدت مشکل دیسک کمک می‌کند.

گاهی اوقات، از اشعه ایکس برای مشاهده ساختار ستون فقرات استفاده می‌شود.

بررسی سوابق پزشکی

پزشکان سابقه پزشکی بیمار را بررسی نیز می‌کنند. این کار به آنها در پیدا کردن دلیل کمردرد و نحوه تغییرات آن در مرور زمان کمک می‌کند.

با اطلاعات بدست آمده از بررسی سوابق پزشکی و آزمایشات، پزشک برنامه درمانی مناسب را طرح‌ریزی خواهد کرد. به این ترتیب، پزشکان می‌توانند دلیل کمردرد را تشخیص داده و آن را به خوبی درمان کنند.

انواع روش‌های درمان دیسک کمر

روش‌های درمان دیسک کمر به شدت و نوع مشکل بستگی دارد و شامل درمان‌های غیرجراحی و جراحی می‌شود. انواع روش‌های درمان دیسک کمر عبارتند از:

درمان‌های غیرجراحی

• استراحت و اصلاح فعالیت‌ها: کاهش فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر کمر وارد می‌کند تا التهاب کاهش یابد.
• داروهای ضد التهاب و مسکن: مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب.
• فیزیوتراپی: تمرینات و تکنیک‌های تخصصی فیزیوتراپی برای تقویت عضلات کمر و بهبود انعطاف‌پذیری و وضعیت بدنی.
• تزریق استروئید: تزریق داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها به ناحیه آسیب‌دیده برای کاهش درد و التهاب.
• استفاده از بریس یا کمربند: بریس‌های حمایتی می‌توانند به کاهش فشار و حمایت از کمر کمک کنند.
• درمان‌های حرارتی: استفاده از گرما یا سرما برای کاهش درد و التهاب.

درمان‌های جراحی (در صورت عدم بهبود با روش‌های غیرجراحی)

• دیسککتومی: جراحی برای برداشتن بخشی از دیسک که به اعصاب فشار می‌آورد.
• لامینکتومی: جراحی برای برداشتن بخشی از مهره‌ها (لامینا) که باعث فشار بر نخاع و اعصاب شده است.
• فیوژن مهره‌ای (Spinal Fusion): جراحی که در آن دو یا چند مهره به یکدیگر پیوند زده می‌شوند تا از حرکت دردناک جلوگیری شود.
• جایگزینی دیسک مصنوعی: در این روش، دیسک آسیب‌دیده با یک دیسک مصنوعی جایگزین می‌شود تا حرکت ستون فقرات حفظ شود.
• لیزر درمانی: استفاده از لیزر برای کوچک کردن دیسک و کاهش فشار بر اعصاب.

درمان‌های جایگزین

1. طب سوزنی: روشی که با استفاده از سوزن‌های نازک برای تحریک نقاط خاصی از بدن به بهبود درد کمک می‌کند.
2. ماساژ درمانی: ماساژ ممکن است به کاهش تنش عضلانی و درد مرتبط با دیسک کمر کمک کند.
3. یوگا و تمرینات کششی: تقویت عضلات کمر و افزایش انعطاف‌پذیری با حرکات ملایم و کنترل‌شده.

ورزش‌درمانی برای سلامت دیسک کمر

حفظ سلامت دیسک کمر برای داشتن حال عمومی خوب و فعال ماندن در زندگی اهمیت زیادی دارد. اضافه کردن برخی ورزش‌ها به روتین زندگی به تسکین درد و جلوگیری از عود آن کمک می‌کند.

در این قسمت در مورد کشش‌ها، ورزش‌های مفید برای تقویت ستون فقرا و فعالیت‌های آسانی که به بهبود دیسک کمر و سلامت عمومی کمک می‌کنند، صحبت می‌کنیم.

تکنیک‌های کششی

حرکات کششی بدن را منعطف‌تر کرده و سفتی اطراف دیسک‌های ستون فقرات را کمتر ‌می‌‌کنند. موارد زیر کشش‌های مفیدی هستند که ‌می‌توانید انجام دهید:

• کشش گربه-شتر: این حرکت باعث حرکت بهتر ستون فقرات شده و سفتی را کمتر می‌کند.
• کشش زانو به سینه: با کار کردن روی پایین ستون فقرات کمک می‌کند تا فرد در ناحیه دیسک آسیب دیده حس بهتری داشته باشد.
• پلانک: از تنه برای همراستایی ستون فقرات استفاده می‌کند.

تمرین‌های تقویتی

انجام تمرین‌های تقویتی برای داشتن ستون فقرات قوی مهم است. این تمرین‌ها به حفظ سلامت دیسک‌ها کمک می‌کنند:

• پل: پایین کمر و عضلات سرینی را تقویت می‌کند.
• سوپرمن: بر روی ماهیچه‌هایی که ستون فقرات را ایستاده نگه ‌می‌دارد، کار می‌کند.
• پلانک: از تنه برای حفظ همراستایی ستون فقرات استفاده می‌کند.

تمرینات کم فشار

انجام تمرین‌های کم فشار به حفظ تحرک و ارتقای سلامت قلب کمک می‌کند، بدون اینکه به کمر آسیبی وارد شود. موارد زیر چند مورد از فعالیت‌های آسانی هستند که می‌توانید امتحان کنید:

• پیاده‌روی: راه آسانی برای نرم نگه داشتن مفاصل و حفظ جریان خون.
• شنا: بدون فشار آوردن بر کمر، بر روی کل کمر کار ‌می‌کند.
• دوچرخه سواری یا دوچرخه ثابت: مزایای یک تمرین کاردیو را دارد، بدون اینکه فشار زیادی بر بدن وارد کند.

اضافه کردن این ورزش‌ها به روتین روزانه هم به تسکین سریع درد کمر و هم حفظ سلامت کمر در طولانی مدت کمک می‌کند. برای بهبود انعطاف‌پذیری ورزش‌های تقویت کننده ستون فقرات و برای مراقبت از کمر فعالیت‌های کم فشار انجام دهید.

به این ترتیب می‌توانید از سالم ماندن بدن خود و خوب پیش رفتن روند ریکاوری مطمئن باشید.

چه گزینه‌های جراحی برای مشکلات شدید دیسک کمر وجود دارد؟

برای مشکلات شدید دیسک کمر، جراحی‌های دیسککتومی لومبار، فیوژن ستون فقرات و جراحی جایگزینی دیسک مصنوعی وجود دارد. در دیسککتومی قسمتی از دیسک معیوب یا تمام آن برداشته می‌شود. در جراحی فیوژن ستون فقرات، جراح چند مهره را به هم جوش می‌دهد. در جراحی جایگزین دیسک مصنوعی، دیسک مصنوعی جایگزین دیسک معیوب خواهد شد.

چگونه می‌توان از بروز مشکلات دیسک کمر جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از مشکلات دیسک کمر، سعی کنید وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید، ورزش‌های ثبات تنه را انجام دهید و همیشه مراقب سلامت کمرتان باشید. تقویت تنه و انجام ورزش‌های روازنه، احتمال دچار شدن به مشکلات دیسک کمر را کمتر می‌کند.

کدام تغییرات در سبک زندگی برای بهبود مشکلات دیسک کمر مفید هستند؟

برای بهبود مشکلات دیسک کمر استرس را کاهش دهید، بهتر بخوابید و فعال بمانید. با انجام مدیتیشن، داشتن عادات خواب مناسب و انجام سطح متوسطی از ورزش‌ها، سالم‌تر خواهید بود. این موارد در روند بهبود مشکلات دیسک کمر تاثیر مثبت داشته و در طولانی مدت ستون فقرات را سالم نگه می‌دارند.