بیماری دیابت – دیابت در کودکان

رپورتاژ :

آنچه که امروزه شاهد ان هستیم مبتلا شدن بخش زیادی از مردم به بیماری دیابت است. این یک بیماری شایع در کل جهان است و افرادی زیادی از بیماتری رنج می برند. بر اساس پژوهشی که دوسال قبل در ایران انجام شد، ۱۵ درصد جمعیت بزرگسال ایران مبتلا به دیابت (قند خون ناشتا مساوی یا بیش از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر) و بیش از ۲۵ درصد در مرحله پیش دیابت (قند خون ناشتای مساوی ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در دسی لیتر بر اساس معیارهای سال ۲۰۲۰ انجمن دیابت آمریکا ) هستند.

طبق آماری که از این پژوهش به دست امد میزان شیوع دیابت و پیش دیابت در مردان ایرانی به ترتیب ۱۳ درصد و  ۲۷ درصد و در زنان ۱۷ درصد و ۲۴ درصد اعلام کرد.

متاسفانه شیوع  و همه گیری دیابت و پیش دیابت در بزرگسالان نگران کننده است و در حال افزایش است. شیوع دیابت در بالغین ایران رشد ۳۵ درصدی دارد.

بیماری دیابت در کودکان

یکی دیگر از نگرانی هایی که در مورد دیابت و قند خون است، دیابت و قند خون در کودکان است. این بیماری به یکی از شایع‌ ترین بیماری‌هایی است که در کودکان شناخته شده است و متاسفانه این بیماری در حال افزایش است. این بیماری در کودکان باید به موقع تشخیص داده شود و اگر این اتفاق بیفتد و به موقع بتوانند این بیماری را درمان و از پیشرفت آن جلوگیری کنند در بهبود بیمار تاثیرگذار باشد.

دیابت نوع ۱ در کودکان و نوجوانان بسیار شایع‌تر از نوع ۲ آن است، در هر صورت افزایش این هر دو نوع آن را در کودکان شاهد هستیم. از آنجایی که تشخیص و درمان دیابت در کودکان بسیار حائز اهمیت است، در ادامه اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما قرار خواهیم داد.

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۱ که در گذشته دیابت وابسته به انسولین نامیده می‌شد و هر سنی را دربر می‌گیرد اما در کودکان و جوانان شایع‌تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ قادر به تولید انسولین کافی نمی‌باشد. این نوع دربرگیرنده 5 تا 10 درصد از انواع دیابت است. در این نوع از دیابت تخریب سلولی سلولهای بتا در پانکراس اتفاق می‌افتد.

به هر حال افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند باید برنامه‌هایی برای مراقبت و کنترل دیابت خود داشته باشند. اگر شما به پزشک مراجعه کرده باشید حتما شما باید برنامه مناسب با بیماری دیابت را از پزشکی خود مطالبه کنید، هرچند که با وجود پزشکان بسیار خوبی که در کشور عزیزمان هست خودشان برنامه مناسب را برای شما تجویز خواهند کرد.

مبتلایان به بیماری دیابت باید بعضی از آزمایشها را هر ۳ ماه یک بار انجام دهند و برخی دیگر از آزمایش ها را باید سالی یک بار انجام دهند. به عنوان مثال آزمایش ادرار برای اندازه گیری یک سری آیتم ها در بدن لازم است هرچند وقت یکبار بنا به صلاح دید پزشک انجام شود.

یکی از مواردی که لازم است برای افراد مبتلا به دیابت انجام دهند این است که به صورت مداوم میانگین قند خون این افراد پایش شود این کار باید توسط شخصی که با دستگاه های پایش قند خون  آشنایی دارد انجام شود. خوشبختانه امروزه با آمدن دستگاه های جدید، استفاده از آنها راحت است و پایش میانگین قند خون برای افراد در منزل مهیا شده است.

ضرورت پایش خون در کودکان ضروری تر است و چهار مرتبه در روز باید میزان قند خون کودک توسط دستگاه تست قند خون کرسنس کنترل شود. برای این کار باید به طور مکرر از انگشت کودک یا  از قسمت‌های دیگر بدن کودک استفاده کنید که این امر می‌تواند برای کودکان شما آزار دهنده باشد.

خوشبختانه امروزه دستگاههایی آمده که بدون نیاز به سوزن شما می توانید به صورت مکرر قند خون فرزند دلبندتان را پایش کنید. سنسور تست قند خون فری استایل این قابلین را دارد که بدون نیاز به سوزن و خون گرفتن از بدن تست قند خون فرزند شما را بدون هیچ گونه دردی انجام دهد.

تست مداوم قند خون تنها راهی است که می‌تواند شما را مطمئن کند که میزان قند خون کودک شما در دامنه طبیعی آن قرار دارد که البته ممکن است با تغییرات و رشد کودک این میزان تفاوت کند.

درمان دیابت با دارو

برخی از داروها می تواند سطح قند خون فرزند شما را کنترل کند مانند متفورمین (فوتامات، گلوکوفاژ، گلومتزا) که این دارو ها میزان ترشح قند خون را از کبد به جریان خون در بین وعده‌های غذایی کاهش می‌دهد. داروی متفورمین به غیر از کاهش میزان سطح قند خون فرزند شما به  درمان کاهش وزن کودک دلبندتان نیز کمک می‌کند.

تزریق تنسولین

هر کودک مبتلا به دیابت باید برای زنده ماندن از انسولین استفاده کند. برخی از انواع انسولین موجود عبارتند از :

• انسولین‌های سریع الاثر : درمان به کمک انسولین مانند لیسپرو (همالوژ)، اسپارت (نوولوگ) و گلولیزین (اپیدرا) پس از ۱۵ دقیقه اثر می‌کند و پس از حدود یک ساعت به حداکثر تأثیر خود رسیده و تا حدود ۴ ساعت اثر آن در بدن باقی می‌ماند.
• انسولین‌های کند اثر : درمان به وسیله داروهایی مانند انسولین انسانی که باید ۲۰ دقیقه قبل از خوردن غذا تزریق شوند و پس از ۱٫۵ تا دو ساعت تأثیر آنها به حداکثر رسیده و این اثر بین ۴ تا ۶ ساعت در بدن باقی می‌ماند.
• انسولین‌های متوسط الاثر: درمان به وسیله انسولین ان پی اچ (هیومولین ان) پس از حدود یک ساعت شروع به تأثیر می‌کند و حداکثر تأثیر آن ۶ ساعت پس از مصرف و دوام اثران ۱۲ تا ۲۴ ساعت خواهد بود.
• انسولین‌های بلند اثر : درمان به وسیله انسولین گلارژین (لانتوس) و انسولین دتمیر (لومیر) پیک اثر ندارد و اثر آن ۲۰ تا ۲۶ ساعت در بدن باقی می‌ماند. متناسب با سن و نیازهای کودک ممکن است پزشک ترکیبی از این انواع انسولین‌ها را برای مصرف در شب یا روز تجویز کند.

روش‌های مختلفی برای مصرف انسولین وجود دارد که عبارتند از :

• سوزن‌های کوچک : مزیت استفاده از سوزن و سرنگ این است که می‌توان انواع مختلف انسولین را با هم ترکیب کرده و در یک مرتبه تزریق وارد بدن نمود و به همین دلیل تعداد تزریق‌ها کاهش می‌یابد.
• قلم انسولین : این ابزار مانند خودنویس است با این تفاوت که در کارتریج آن انسولین وجود دارد. قلم‌ها با ترکیبات مختلف انسولین وجود دارند اما ممکن است این ترکیبات برای کودکان مناسب و قابل ‌تحمل نباشد.

برای راحتی در تزریق تنسولین  و اینکه کودک شما برای تزریق انسولین درد کمتری بکشد می توانید از پورت تزریق انسولین استفاده کنید.

شاید این موارد هزینه زیادی برای والدین کودک عزیزی که به دیابت مبتلا شده است داشته باشد. افرادی که از دستگاه های تست قند خون با قیمت پایین تر استفاده می کنند و مجبورند از دستگاهایی که با سوزن کار می کند استفاده کنند برای اینکه فرزندشان درد کمتری در حین تست قند خون بکشد می توانند از سوزن تست قند خون چهارپر تیتانیومی استفاده کنند.

ما در این مقاله برآن شدیم که شما را نسبت به این بیماری و شیوع آن در کودکان در حد کمی هم که شده آگاه تر کنیم و راهکارهایی که به شما ارائه دهیم که روند درمان فرزند عزیزتان راحت تر و بهتر طی شود. امیدوارم مطالب این نوشته برای شما مادر و پدر عزیزی که از بیماری فرزندتان رنج می برید مفید باشد. به امید روزی که همه کودکان کشورمان در صحت و سلامتی کامل در کنار خانواده خود از زندگی لذت ببرند.